4857 sayılı Kanunun 8’inci maddesi gereğince işverenlik ve işçiler arasında akdedilen iş sözleşmeleri ile işçiye aylık, günlük veya saatlik ücret üzerinden ödeme yapılacağı kararlaştırılabilir. Kararlaştırılan ücret ödeme sisteminin değiştirilmesi işçinin çalışma koşullarında esaslı değişiklik niteliğinde olduğundan 4857 sayılı Kanunun 22’nci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “İşveren, iş sözleşmesiyle veya iş sözleşmesinin eki niteliğindeki personel yönetmeliği ve benzeri kaynaklar ya da işyeri uygulamasıyla oluşan çalışma koşullarında esaslı bir değişikliği ancak durumu işçiye yazılı olarak bildirmek suretiyle yapabilir. Bu şekle uygun olarak yapılmayan ve işçi tarafından altı işgünü içinde yazılı olarak kabul edilmeyen değişiklikler işçiyi bağlamaz.” hükümleri gereğince ay içindeki toplam gün sayısına bakılmaksızın 30 günlük ücret tutarı üzerinden işçilere aylık ücret ödeneceğine ilişkin olarak işçilerle yazılı olarak anlaşmaya varılması halinde denetimlerde herhangi bir sorun yaşamadan işyerinde aylık ücret ödemesi yapılabilecektir. Ayrıca aylık ücret ödeme sisteminde fazla çalışma ücreti hesaplaması yapılırken işçinin 30 günlük aylık ücret tutarı 30 günlük toplam çalışma saatini ifaden eden 225 saate bölünecektir. Bulunan işçinin bir saatlik ücret tutarı 4857 sayılı Kanunun 41’inci maddesi gereğince %50 oranında arttırılarak fazla çalışmaya esas saat ücretine ulaşılacaktır. İş Kanununa İlişkin Çalışma Süreleri Yönetmeliğinin 5’inci maddesinde yer alan “Tarafların yazılı anlaşması ile haftalık normal çalışma süresi, işyerinde haftanın çalışılan günlerine günde onbir saati aşmamak koşuluyla farklı şekilde dağıtılabilir. Bu halde, yoğunlaştırılmış iş haftası veya haftalarından sonraki dönemde işçinin daha az sürelerle çalıştırılması suretiyle, toplam çalışma süresi, çalışması gereken toplam normal süreyi geçmeyecek şekilde denkleştirilir. Denkleştirme iki aylık süre içinde tamamlanacak, bu süre toplu iş sözleşmeleri ile dört aya kadar artırılabilecektir. Denkleştirme dönemi içinde günlük ve haftalık çalışma süreleri ile denkleştirme süresi uygulamasının başlangıç ve bitiş tarihleri işverence belirlenir.” hükümleri gereğince iş sözleşmelerinde denkleştirme usulüyle çalışma konusunda işçilerden alınmış muvafakatin bulunması yahut işçilerden denkleştirme usulüyle çalışma konusunda yazılı onay alınması halinde işyerinde işçiler denkleştirme usulüyle çalıştırılabilecek ve denkleştirme dönemi içerisinde ortalama haftalık çalışma süresinin 45 saati aşmaması halinde işçilere fazla çalışma ücreti ödenmeyecektir. Aylık ücret kavramı ay içinde bulunan toplam gün sayısına bakılmaksızın (28,29,30,31 gün) işçiye her ay için aynı tutarda ücret ödenmesini ifade etmektedir. İşverenlik ile işçiler arasında aylık ücret ödenmesi konusunda anlaşılması halinde 4857 sayılı İş Kanunu’nun “Geçici İş Göremezlik” başlıklı 48’inci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “Hastalık nedeni ile çalışılmayan günlerde Sosyal Sigortalar Kurumu tarafından ödenen geçici iş göremezlik ödeneği aylık ücretli işçilerin ücretlerinden mahsup edilir.” düzenlemesi ile “Ücret Şekillerine Göre Tatil Ücreti” başlıklı 49’uncu maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan “Hasta, izinli veya sair sebeplerle mazeretli olduğu hallerde dahi aylığı tam olarak ödenen aylık ücretli işçilere 46, 47ve 48 inci maddenin birinci fıkrası hükümleri uygulanmaz.” düzenlemesi gereğince işçinin hastalık sebebiyle istirahat raporu alıp iş göremez olduğu günlerde, işverenlik tarafından işçiye izin verildiği durumlarda ve işçinin geçerli bir mazereti bulunması nedeniyle çalışamadığı günler karşılığında ücretinde işverenlik tarafından herhangi bir kesinti yapılamaz. İşçinin sigorta prim ödeme gün sayısı hesaplanırken ise ay içinde bulunan toplam gün sayısından devamsız olunan günler düşülür. Eksik günler düşüldükten sonra çalışılan toplam gün sayısı üzerinden Sosyal Güvenlik Kurumuna sigorta primi bildiriminde bulunulur. Ancak bildiriminde bulunulacak aylık sigorta primi matrahına devamsız olunan günlere ilişkin ücret tutarı ücret bordrolarında ek ödeme altında tahakkuk ettirilmek suretiyle dahil edilir. Çalışma ve Sosyal Güvelik Bakanlığı İş Müfettişleri tarafından konuya ilişkin olarak gerçekleştirilecek denetimlerde iş sözleşmeleri ve ücret bordrolarının incelenmesi sonucu işçilere aylık ücret ödendiğinin tespit edilmesi halinde işçilerin hastalık sebebiyle istirahat raporu alıp iş göremez olduğu günlerde, işverenlik tarafından işçilere izin verildiği durumlarda ve işçilerin geçerli bir mazereti bulunması nedeniyle çalışamadığı günler karşılığında ücretinden herhangi bir kesinti yapılıp yapılmadığına ilişkin olarak tutanak tutulur. İşçilerin ücretinden söz konusu nedenlerle kesinti yapıldığının tespit edilmesi halinde söz konusu ücret kesintisi tutarlarının işçilerin banka hesaplarına yatırılmak suretiyle ödenmesine ilişkin olarak işverenliğe bildirimde bulunularak işçilerin ücretinin eksik ödenmesi nedeniyle 4857 sayılı İş Kanunu’nun 32’nci maddesine muhalefetten eksik ücret ödenen her ay ve her işçi için işverenlik hakkında 167 TL tutarında (2017 yılı için) idari para cezası uygulanacaktır Ayrıca işçilere ödenmeyen ücret tutarlarına ilişkin sigorta primi, vergilerin ödenmesi ve ilgili idari para cezalarının uygulanması amacıyla Sosyal Güvenlik Kurumu ve Maliye Bakanlığı’na konuya ilişkin bildirimde bulunulacaktır. İşverenlik ile işçiler arasında günlük veya saatlik ücret üzerinden ödeme yapılması konusunda anlaşılması halinde ise işverenlik tarafından işçiye ay içinde bulunan toplam gün sayısı/çalışılan toplam saat süresi üzerinden ücret ödemesi yapılır. İşçinin ücretinden devamsız olduğu günler/saatler karşılığında kesinti yapılabilir. İşverenlikler tarafından ücret ödeme sistemi tercihi yapılırken günlük/saatlik ücret ödeme sisteminde her bir işçiye yıllık 5 günlük fazla ücret ödenmesi gerektiği, aylık ücret ödeme sisteminde ise yukarıda belirtilen hallerde ücret kesintisi yapılamayacağı göz önüne alınarak en uygun ücret sistemi belirlenmelidir. 22.11.2017 Kaynak: www.MuhasebeTR.com